geschreven door: Göksu Başaran
De nieuwe gerechtelijke hervormingswet, gepresenteerd onder het mom van ‘het beschermen van het gezin’, bevat bepalingen die LHBTI+ identiteiten indirect viseren. Deskundigen waarschuwen dat deze wet niet alleen in strijd is met internationale mensenrechtenverdragen, maar ook in de toekomst gemakkelijk kan worden misbruikt.
Het Turkse regeringsbeleid tegenover LHBTI+ personen gaat verder dan ideologische druk: het wordt steeds meer wettelijk verankerd. De afgelopen weken veroorzaakte het ontwerp van de 11e Gerechtelijke Hervormingswet grote bezorgdheid bij mensenrechtenorganisaties en juridische experts.
De wet, opgesteld door het Ministerie van Justitie, wordt gepresenteerd als een maatregel om “sociale waarden te beschermen” en “het gezin te versterken”. In werkelijkheid bevat het echter formuleringen die LHBTI+ burgers indirect tot doelwit maken.
Het gevaar schuilt vooral in het feit dat deze wet in de toekomst kan worden misbruikt om niet alleen LHBTI+ personen, maar ook andere kritische of afwijkende groepen tot zwijgen te brengen.
Nieuwe verboden onder het mom van ‘morele bescherming’
De wet bevat bepalingen zoals “bescherming van de publieke moraal” en “bescherming van kinderen tegen schadelijke inhoud”, die de juridische basis kunnen vormen voor censuur van LHBTI+ zichtbaarheid.
Dit kan leiden tot vergaande beperkingen op digitale media, cinema, sociale netwerken en maatschappelijke organisaties.
In regeringsgezinde media wordt openlijk gesuggereerd dat LHBTI+ representatie als “onzedelijk” moet worden beschouwd. Mocht de wet in deze vorm worden aangenomen, dan zouden LHBTI+ verenigingen en culturele evenementen feitelijk verboden kunnen worden.
Risico’s voor verenigingen en media
De 11e Gerechtelijke Hervormingswet bevat ook de vage formulering “activiteiten die de gezinsstructuur ondermijnen”, wat de weg vrijmaakt voor het sluiten van LHBTI+ organisaties of het intrekken van hun subsidies.
Daarnaast zal de wet de bevoegdheden van de mediatoezichthouders (RTÜK en BTK) uitbreiden, waardoor LHBTI+ gerelateerde programma’s kunnen worden verboden onder het voorwendsel dat ze “de psychologische ontwikkeling van kinderen schaden”.
Het is duidelijk dat elke vage formulering in deze wet in de toekomst kan worden misbruikt. Wat vandaag onder de vlag van “moraal” wordt ingezet tegen LHBTI+ personen, kan morgen worden gebruikt om vrouwenorganisaties, journalisten, kunstenaars of politieke tegenstanders het zwijgen op te leggen.
In strijd met het internationale recht
Turkije is partij bij het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM), de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens en het CEDAW-verdrag. Al deze verdragen verbieden discriminatie op grond van seksuele oriëntatie of genderidentiteit.
Toch is het huidige wetsvoorstel duidelijk in strijd met deze internationale verplichtingen. De Raad van Europa en ILGA-Europe hebben Turkije al eerder bekritiseerd vanwege de “systematische achteruitgang” van LHBTI+ rechten.
Reacties uit het maatschappelijk middenveld: ‘Een poging tot identiteitsuitwissing’
Organisaties zoals Kaos GL, SPoD en de Turkse Mensenrechtenstichting (TİHV) waarschuwen dat de wet LHBTI+ bestaan criminaliseert.
Kaos GL verklaarde:
“Deze wet is geen gerechtelijke hervorming, maar een poging om de identiteit van LHBTI+ mensen uit te wissen. Het is een aanval op vrijheid van meningsuiting, kunst en het maatschappelijk middenveld.”
Oppositiepartijen, waaronder CHP en DEM, hebben het wetsvoorstel omschreven als een “moderne zedenwet” die in strijd is met de Turkse Grondwet.
De ware test van de democratie
Volgens deskundigen vormt de 11e Gerechtelijke Hervormingswet een gevaarlijk precedent dat de neutraliteit van het recht ondermijnt en ideologische controle legaliseert.
De strafbaarstelling van LHBTI+ bestaan betekent niet alleen een schending van mensenrechten, maar ook een bedreiging voor de democratische rechtsorde van Turkije.
En laten we eerlijk zijn: we weten heel goed dat deze wet in de toekomst zal worden misbruikt.
Wat vandaag tegen LHBTI+ burgers wordt ingezet, kan morgen worden gebruikt om elke stem die zich uitspreekt, te doen zwijgen.