Geschreven door: Göksu Başaran

7 september 2025

 

 

 

De Oekraïense journalist Heorhiy Levchenko werd in augustus 2023 gearresteerd in de door Rusland bezette stad Melitopol. Deze arrestatie, die twee jaar lang voor het publiek verborgen bleef, werd pas zichtbaar toen zijn zaak op 2 september 2025 eindigde. De rechtbank achtte Levchenko schuldig aan hoogverraad en extremisme en veroordeelde hem tot zestien jaar in een zwaarbeveiligde strafkolonie. Dit vonnis is niet slechts een juridische procedure, maar een politiek signaal dat gericht is op het monddood maken van onafhankelijke journalistiek.

 

 

Levchenko beheerde het Telegram-kanaal van de nieuwssite RIA-Melitopol en verzamelde informatie van correspondenten in de bezette gebieden om deze met het publiek te delen. De kern van de beschuldigingen tegen hem is dat hij naar verluidt de posities van Russische troepen aan de Oekraïense strijdkrachten heeft doorgegeven en dat zijn publicaties als “extremistisch” werden aangemerkt. Deze aantijgingen zijn niets meer dan een poging om de activiteiten van een oorlogsjournalist te criminaliseren. De taak van een journalist is immers het doorgeven van feiten en het beschermen van het recht van de samenleving om geïnformeerd te worden. De vervolging en veroordeling van Levchenko vormen een zware aanval op deze fundamentele waarheid.

 

Deze zaak beperkt zich niet tot de arrestatie van één individu. Integendeel, zij vormt een nieuwe schakel in een bredere campagne tegen onafhankelijke media. Volgens gegevens van het Comité ter Bescherming van Journalisten (CPJ) uit 2024 is Rusland de op vier na grootste gevangenis voor journalisten ter wereld, met dertig journalisten achter de tralies. Veertien van hen zijn Oekraïners. Deze cijfers tonen duidelijk aan dat de persvrijheid systematisch wordt aangevallen en dat journalisten enkel omdat zij hun werk doen tot misdadigers worden bestempeld.

 

De veroordeling van Levchenko vormt niet alleen voor Oekraïne, maar voor de hele wereld een gevaarlijk precedent. Deze zaak toont aan hoe kwetsbaar onafhankelijke journalistiek zelfs in oorlogstijd is en hoe gemakkelijk politieke machthebbers haar het zwijgen kunnen opleggen. Iedereen die de persvrijheid verdedigt moet zich tegen dit vonnis uitspreken. De onmiddellijke vrijlating van Levchenko en van alle andere vastgehouden Oekraïense journalisten is niet enkel noodzakelijk voor Oekraïne, maar voor de persvrijheid wereldwijd. Het is van cruciaal belang dat de internationale gemeenschap niet zwijgt tegenover de pogingen van Rusland om onafhankelijke media het zwijgen op te leggen.

 

Journalistiek is geen misdaad. De waarheid opschrijven mag nooit als verraad worden beschouwd.

 

 

Oproep van PolicyGrey

 

 

PolicyGrey stelt duidelijk dat deze zaak niet alleen het leven van een journalist bedreigt, maar ook de toekomst van de persvrijheid in gevaar brengt. De veroordeling van Heorhiy Levchenko tot zestien jaar gevangenisstraf is een openlijke schending van democratische waarden en mensenrechten. Journalistiek is een essentiële activiteit die het recht van samenlevingen op informatie garandeert. Wanneer dit recht door politieke machten wordt onderdrukt, wordt niet alleen de journalist het zwijgen opgelegd, maar de samenleving zelf.

 

Wij bij PolicyGrey eisen de onmiddellijke en onvoorwaardelijke vrijlating van Levchenko. Bovendien benadrukken wij dat ook alle andere Oekraïense journalisten die in Rusland worden vastgehouden hun vrijheid moeten herwinnen. Deze eisen beperken zich niet tot individuele zaken; zij vormen een noodzakelijke stap voor de universele bescherming van de persvrijheid. Want elke journalist die vandaag wordt het zwijgen opgelegd, betekent morgen de ontzegging van het recht op informatie voor miljoenen mensen.

 

Daarnaast roepen wij de internationale gemeenschap op om krachtig en vastberaden stelling te nemen. Democratische landen, internationale instellingen en mensenrechtenorganisaties moeten duidelijker, concreter en zichtbaarder reageren op deze systematische aanvallen op onafhankelijke media door Rusland. Zwijgen versterkt enkel de positie van repressieve regimes. Effectieve diplomatieke druk, internationale sancties en gezamenlijke inzet voor mediavrijheid zijn onmisbare voorwaarden voor de veiligheid van journalisten.

 

PolicyGrey zal er niet mee instemmen dat deze zaak slechts als een nieuwsbericht wordt behandeld. Voor ons maakt de vrijheid van Levchenko integraal deel uit van de strijd voor vrijheid van meningsuiting. Wij zullen ons blijven verzetten tegen elke poging om journalistiek tot een misdaad te maken. Want wij geloven dat het vertellen van de waarheid nooit een misdaad kan zijn, en dat geen enkele macht sterk genoeg is om de waarheid voor altijd het zwijgen op te leggen.